ЧР Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн тата унӑн ҫемйин тупӑшӗ пирки информаци тухнӑ. Влаҫ органӗсен порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗр регион пуҫлӑхӗ 3,6 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнӗ.

Унӑн мӑшӑрӗ Лариса Юрьевна вара 415 пин тенкӗ ҫеҫ илнӗ. Игнатьевсен 18 ҫул тултарман хӗрӗ те тупӑш пирки отчет тунӑ. Вӑл пӗлтӗр 15 пин те 247 тенкӗ ӗҫлесе илнӗ.

Унчченхипе танлаштарсан, Михаил Игнатьевӑн тӗп ӗҫ вырӑнӗнчи тупӑшӗ 300 ытла пин тенкӗ ӳснӗ. Ҫав вӑхӑтрах кӑҫал Чӑваш Республикин ертӳлӗхӗ хысна укҫине перекетлес тӗллевпе пысӑк чиновниксен шалӑвне 10 процент чакарма йышӑннӑ. Ҫав шутра — ЧР Элтеперӗ те. Хушӑва Михаил Игнатьев пушӑн 11-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.

Паянхи кун тӗлне Игнатьевсен ҫемйинче 5 ҫӗр лаптӑкӗ. Вӗсен калӑпӑшӗ — 83522 тӑваткал метр. Ҫавӑн пекех Игнатьевсен 2 ҫурт, 2 хваттер, гараж боксӗ тата «Mercedes-Benz B 170» урапа.

Сӑмах май, ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнче РФ Президенчӗ Владимир Путин та ҫулталӑкри хӑйӗн тупӑшне кӑтартнӑ. 2013 ҫулпа танлаштарсан, тупӑшӗ икӗ хут ӳснӗ. Владимир Путин 7,654 миллион тенкӗ ӗҫлесе илнӗ. Унччен ку 3,6 миллион тенкӗпе танлашнӑ.

ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем

Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем паян хӑйсен шалӑвне чакарма йышӑннӑ. Ку йышӑну патне вӗсем Президиум ларӑвӗнче ҫитнӗ. Шалӑва чакармалли сӗнӳпе Юрий Попов спикер тухнӑ иккен.

Шалӑва ЧР Патшалӑх Канашӗнчи мӗнпур депутат илсе тӑмасть. «Халӑх тарҫин» тивӗҫне професси шайӗнче пурнӑҫлакансене кӑна ӗҫ укҫи тӳлеҫҫӗ.

«Ҫӗршыври экономикӑри лару-тӑрӑва, ҫавӑн пекех ҫӗршыв Президенчӗ тата пирӗн республика Элтеперӗ тунӑ йышӑнусем вӑхӑтӗнче пирӗн те ҫавӑн пек йышӑнмаллах. Кунсӑр пуҫне ҫакӑ парламентӑн ҫӳллӗ шайне кӑна пырса тивнине палӑртасшӑн. Вӑл Патшалӑх Канашӗн Аппаратӗнче тӑрӑшакан ахаль ҫынсене пырса тивмест. Манӑн сӗнӗве Президиумӑн 10 пайташӗнчен тӑххӑрӑшӗ ырларӗ», — тенӗ Юрий Попов.

Ҫапла вара Президиум Юрий Попова хӑйне, унӑн ҫумне, комитетсен ертӳҫисемпе вӗсен ҫумӗсене шалӑва 10 процент сахалтарах тӳлеме йышӑннӑ.

Шупашкар хула администрацийӗ ӗҫ укҫине конвертра тӳлекенсемпе ҫивӗчрех кӗрешме шухӑшлать. Ҫак ӗҫе хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хушнипе пуҫарнӑ иккен. Кун пирки Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче хула администрацийӗ хыпарланӑ.

«Хӗрӳ линие» администрацин экономика, прогнозлассин тата социаллӑ-экономика аталанӑвӗн пайӗнче уҫнӑ. Унӑн номерӗсем темиҫе те: 23-50-84, 23-50-88, 23-50-89. «Хӗрӳ лини» тунтикунтан пуҫласа эрнекунччен, ирхи 8 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен, ӗҫлет.

Шупашкар тӳре-шари шухӑшланӑ тӑрӑх хальхи вӑхӑтра нумай организаци тата уйрӑм усламҫӑ хыснана тата бюджет мар фондсене сахалтарах тӳлес тесе ҫынсене ӗҫе илнӗ чух ӗҫ килӗшӗвӗ тумасть, шалӑва официаллӑ майпа куҫармасть. Кун пек хӑтланни хыснана шар кӳнисӗр пуҫне ҫынсене хӑйсене те меллех мар. Паянхи шалупа социаллӑ тӳлевсем ҫыхӑннӑ-ҫке, ҫав шутра — пулас пенси виҫи те.

Евросоюзри ҫӗршывсене илсен пуринчен аван Данире тӳлеҫҫӗ иккен. Унта тар тӑкакансен шалӑвӗ сехетре вӑтамран 40,3 евро ларать. Хӑш ҫӗршывра мӗн чухлӗ тӳленине Британире эрнесерен тухса тӑракан «The Independent» хаҫат Евросоюзӑн статистика служби иртнӗ ҫулхи пирки хыпарлани тӑрӑх пӗлтернӗ.

Евросоюзри чи пӗчӗк ӗҫ укҫи — Болгаринче. Унта сехетре вӑтамран 3,8 евро тӳлеҫҫӗ. Европӑра вӑтамран ку цифра 24,6 европа танлашать пулсан, Болгари ҫыннисен шалӑвӗ 6,5 хут пӗчӗкреххи сисӗнет.

Тӳленине кура ӗҫлес килсе тӑмалли ҫӗршывсен шутне ҫавӑн пекех Бельгие (39,1 евро), Швецине (37,4 евро), Люксембурга (35,9 евро), Хрантсие (34,6 евро) кӗртмелле. Чи пӗчӗк шалупа ҫырлахтаракан ҫӗршывсен йышӗнче — 4,6 евро тӳлекен Румыни, 6,5 евроллӑ Литва, 6,6 евроллӑ Латви, 7,3 евроллӑ Венгри.

Раҫҫее Евросоюзри ҫӗршывсемпе танлаштарма хӗнрех-мӗн. Мӗншӗн тесен Евросоюзӑн статистика служби тата Росстат шалу виҫине урӑхларах хаклаҫҫӗ. Макроэкономика тата кӗске вӑхӑтлӑха тишкерес енӗпе ӗҫлекен центрӑн экономисчӗн Игорь Поляковӑн шучӗпе пирӗн ҫӗршывра шалу сехетре вӑтамран 8,4 еврона ларать теме пулать.

Укаҫа-тенкӗ ҫитсе пыманни пирки юлашки вӑхӑтра тӗнче тетелӗнче те вӗҫӗм йӗплеме тытӑнчӗҫ. Пин тенкӗ апат-ҫимӗҫ лавккине пӗрре кӗрсе тухма та ҫитмест теҫҫӗ. Кун пек чухне тӳре-шара укҫапа иртӗхеҫҫӗ тесе шухӑшлакансем те пур.

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев хӑйне тата премьер-министра, правительствӑра тӑрӑшакан ытти ҫынна та шалу сахалтарах тӳлеме тытӑнӗ. Ӗҫ укҫине республикӑн Элтеперӗ 10 процент чакарать иккен. Тивӗҫлӗ йышӑнӑва Михаил Игнатьев нумаях пулмасть алӑ пуссах ҫирӗплетнӗ.

Шалӑва тӳре-шара кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тытӑнса раштавӑн 31-мӗшӗччен унчченхинчен сахалрах илсе тӑмалла.

Хушура патшалӑх должноҫӗнчи ытти ҫынӑнне те шалӑвне 10 процент чакарма сӗннӗ. Капла йышӑнни «республикӑн хыснин тӑкакне оптимизацилес» тӗллевпе ҫыхӑннӑ-мӗн.

Ҫынсене кӑрлач уйӑхӗнче куҫарса панӑ вӑтам ӗҫ укҫи 19 пин те 682 тенкӗ те 70 пуспа танлашнӑ. Ку вӑл пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнчинчен 25,8 процент сахалрах, анчах 2014 ҫулхи кӑрлачринчен 3,6 процент нумайрах. Ҫапла пӗлтерет иккен Чӑвашстат. Кӑрлачра шалу раштавринчен мӗншӗн чакнине ӑнлантарман та, пирӗн шутпа ҫакӑ ҫулталӑк вӗҫӗнчи премисемпе ҫыхӑнма пултарнӑ.

Потребитель таварӗсен индексне шута илсен ӗҫ укҫи 2014 ҫулхи кӑрлачрипе танлаштарсан шалу шайӗ 89,9 процент пулни курӑнать. Тепӗр майлӑ каласан, хаксем ӳснӗ май тупӑш виҫи пӗчӗкленсе юлни сисӗнет.

Чи пӗчӗк ӗҫ укҫи унчченхиллех пир-авӑр, ҫӗвӗ производствисенче. Вӗсенче шалу республикӑри вӑтам шайрин 49,3 проценчӗ чухлӗ кӑна. Ял хуҫалӑхӗнче те пысӑк мар. Унта республикӑри вӑтам шайрин 68,9 проценчӗ чухлӗ кӑна тӳлеҫҫӗ. Ӑслӑлӑхра ӗҫлекенсен кӳренме сӑлтав ҫук. Вӗсем республикӑри вӑтам шалуран 2,3 хут ытларах илеҫҫӗ. Финансистсем те япӑх пурӑнмаҫҫӗ, патшалӑх управленийӗнче тӑрӑшакансем те, ҫар хӑрушсӑрлӑхне тивӗҫтерекенсен те, социаллӑ страхованире тӑрӑшакансен те ӗҫ укҫи пӗчӗк тесе ӳпкелешме сӑлтав ҫук.

Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи вӗренӳ учрежденийӗсенче 35 ҫула ҫитмен 38 педагог ӗҫлет. Иртнӗ ҫул вӗҫӗнче ҫамрӑк педагогсен пӗрлешӗвне йӗркеленӗ. Ӑна ҫамрӑк педагогсен юхӑмне сарас, вӗсен професси ӑсталӑхне ӳстерме май туса парас, ҫамрӑк вӗрентекенсене районти шкулсенче ҫирӗплетес тӗллевпе йӗркелени пирки ӗнентереҫҫӗ.

Йӗркелӳ пухӑвӗнче район администрацийӗн пуҫлӑхӗ В.И. Григорьев шкулсенче ҫамрӑк вӗрентекенсем кирлине палӑртса хӑварнӑ. Ҫамрӑк кӑна та мар, пултаруллисем, хастаррисем. Шкулсенчи педагогсем ватӑлса пыраҫҫӗ. Ӗҫлеме тин ҫеҫ ура ярса пуснисене кӑҫалтан район хыснинчен уйӑхсерен 2-шер пин хушса тӳлеме тытӑнӗҫ. Вӑл укҫана 2 ҫул парса тӑрӗҫ.

Раштавӑн 15-мӗшӗнче Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов эрнесерен иртекен планеркӑра аппаратри тӳре-шара йышне чакарасси пирки пӗлтернӗ.

Леонид Черкесов Шупашкар хула пухӑвӗн депутачӗсене 50 процент таран чакарасси пирки каланӑ. Ҫав пушаннӑ укҫана ача пахчинче ӗҫлекенсен шалӑвне ӳстерме ярасшӑн. Кун пирки Шупашкар мэрийӗн пресс-служби пӗлтерет.

Шупашкар мэрӗ хула администрацине тата структура подразделенийӗсене виҫӗ кунра оптимизацилемелли пирки хушу панӑ. Ҫапла майпа унти тӳре-шара 10 процент чакӗ.

Ун пек саккун проектне Раҫҫйӗн Патшалӑх Думи виҫҫӗмӗш вулавпа йышӑннӑ ӗнтӗ. Федераци Совечӗпе ҫӗршыв Президенчӗ ырласан ҫынсем хӑйсен ӗҫ укҫине хӑш банк урлӑ тӑрассине кӗҫех хӑйсем татса пыма тытӑнӗҫ.

Епле банкпа ӗҫлессине эпир тӑрӑшакан предприяти-организаци пирӗн вырӑна халӗ хӑй татса парать. Капла лару-тӑрӑва хӑшӗсем «ӗҫ укҫин чуралӑхӗ» тесе те калаҫҫӗ.

Саккуна улшӑну кӗртсе пӗтерсен асӑннӑ хут конкуреци ҫинчен калакан саккунпа ҫураҫса тӑрӗ.

Саккуна йышӑнсан банка ҫын хӑй суйлӗ. Ун валли счет уҫмалла та банк ревизичӗсене ӗҫе пырса памалла, банка ылмаштарса ыйтса заявлени ҫырмалла. Ҫулталӑкра темиҫе ылмаштарсан та, ӑнланнӑ тӑрӑх, тем мар. Чи кирли — ӗҫ укҫи куҫариччен пилӗк кун маларах заявлени ҫырса ӗлкӗрмелле.

Нумаях пулмасть халӑхра воспитательсен шалӑвӗ пӗчӗкленни пирки сас-хура тухнӑччӗ. Воспитательсем пӑшӑрханса ӳкнӗ, ҫавна май влаҫа ку лару-тӑрӑва ӑлантарма ыйтнӑ.

ЧР Вӗренӳ министерстви ҫак ӗҫре тӑрӑшакансен шалӑвӗн мониторингне тунӑ. Кӑҫалхи ҫур ҫулти кӑтарту 21213 тенкӗпе танлашнӑ-мӗн. Вӗрентекенсен вара вӑтамран 22083 тенкӗ илнӗ.

Малашне воспитательсене мӗн кӗтӗ-ха? РФ Президенчӗн Хушӑвӗпе килӗшӳллӗн, воспитательсен ӗҫ укҫине вӗрентекенсен шалӑвӗ чухлӗ ҫитермелле. Вӗсен вара ӗҫ укҫи регионти вӑтам шалупа танлашмалла.

Чӑваш Енре вӑтам ӗҫ укҫи 21450 тенкӗпе танлашнӑ. ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ача пахчинче ӗҫлекенсен те шалӑвӗ ҫакнашкал пулӗ.